Παράθεση νομικού πλαισίου για το καθεστώς λειτουργίας και στελέχωσης των εμβολιαστικών κέντρων στις δομές της Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας
_____________
Α] Από τα μέλη της Διοίκησης του συλλόγου, Τρύφωνα Τρυφουλτσάνη, Γεωργία Γκαγκατσάκη και Ιωάννη Δασκαλάκη, μας τέθηκε ερώτημα σχετικά με το ισχύον νομικό πλαίσιο για το καθεστώς λειτουργίας και στελέχωσης των εμβολιαστικών κέντρων στις δομές της Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας.
Β] Παραθέτουμε τη νομοθεσία που διέπει το επίμαχο θέμα. Συγκεκριμένα:
Άρθρο. 52 του Ν. 4764/2020
-
- παρ. 1: Από τη δημοσίευση του παρόντος τίθεται σε ισχύ Εθνικό Πρόγραμμα Εμβολιασμών κατά του κορωνοϊού COVID-19. Τα εμβόλια που εντάσσονται στο Εθνικό Πρόγραμμα Εμβολιασμών κατά του κορωνοϊού COVID-19 πρέπει να πληρούν τις ακόλουθες προϋποθέσεις: α) να έχουν λάβει προηγούμενη άδεια ή έγκριση κυκλοφορίας από τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Φαρμάκων και β) να υπάρχει θετική εισήγηση ένταξής τους στο Εθνικό Πρόγραμμα Εμβολιασμού κατά του κορωνοϊού COVID-19 από την Εθνική Επιτροπή Εμβολιασμών της Γενικής Διεύθυνσης Δημόσιας Υγείας και Ποιότητας Ζωής του Υπουργείου Υγείας.
- παρ. 3: Με απόφαση του Υπουργού Υγείας καθορίζονται τα εμβολιαστικά κέντρα της Χώρας στο πλαίσιο του Εθνικού Προγράμματος Εμβολιασμών κατά του κορωνοϊού COVID-19, προστίθενται νέα εμβολιαστικά κέντρα στα ήδη υφιστάμενα και ανατίθενται αρμοδιότητες εμβολιασμού σε δομές δημόσιας υγείας, όπως δομές Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας και νοσοκομεία, κατά παρέκκλιση κάθε άλλης γενικής ή ειδικής διάταξης. Με απόφαση του αρμοδίου οργάνου του Υπουργείου Υγείας στελεχώνονται τα εμβολιαστικά κέντρα από νοσηλευτές κατηγορίες ΠΕ και ΤΕ και επισκέπτες υγείας, ιατρικό προσωπικό, καθώς και βοηθητικό προσωπικό με μετακίνηση προσωπικού από δημόσιες δομές παροχής υπηρεσιών υγείας, κατά παρέκκλιση κάθε αντίθετης διάταξης.
- Άρθρο 32 του Ν. 4771/2021
Για την υλοποίηση του Εθνικού Προγράμματος Εμβολιασμών κατά του κορωνοϊού COVID-19 και για το χρονικό διάστημα μέχρι την 30.9.2021, τα εμβολιαστικά κέντρα που καθορίζονται εντός των δημόσιων δομών Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας και των Τοπικών Ομάδων Υγείας, λειτουργούν έξι (6) ημέρες την εβδομάδα από Δευτέρα έως Σάββατο, λόγω εκτάκτων και εξαιρετικών αναγκών, κατά παρέκκλιση των κείμενων γενικών ή ειδικών διατάξεων. Το ωράριο λειτουργίας αυτών ορίζεται σε δύο βάρδιες (πρωί και απόγευμα) από τις 07:00 έως τις 22:00. Με τη λειτουργία των εμβολιαστικών κέντρων συμπληρώνονται και ενισχύονται οι παρεχόμενες λοιπές υπηρεσίες Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας.
Με απόφαση του Διοικητή της οικείας ΔΥΠΕ καταρτίζεται μηνιαίο πρόγραμμα απασχόλησης του προσωπικού των εμβολιαστικών κέντρων, ακόμα και πέραν του νομίμου ωραρίου για την ανταπόκριση στο εμβολιαστικό πρόγραμμα κατά του κορωνοϊού COVID-19, με το οποίο εξασφαλίζεται η εξαήμερη λειτουργία τους από το σύνολο του προσωπικού αυτών.
Για την αποζημίωση της απασχόλησης κατά τη μη εργάσιμη ημέρα (Σάββατο) εφαρμόζονται οι διατάξεις σχετικά με τη διενέργεια των εφημεριών του ιατρικού προσωπικού και της υπερωριακής απασχόλησης για το λοιπό προσωπικό.
Γ] Κωδικοποιώντας τις διατάξεις της νομοθεσίας:
α. Ο Υπουργός Υγείας με απόφαση του καθορίζει τα εμβολιαστικά κέντρα της χώρας κατά του κορωνοϊού Covid – 19, καθώς και τη δημιουργία νέων σε δομές δημόσιας Υγείας, όπως είναι οι δομές της Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας και τα νοσοκομεία (εδ. α παρ. 3 αρθρ. 52 του Ν. 4764/2020).
β. Αρμόδιο όργανο του Υπουργείου Υγείας αποφασίζει για τη στελέχωση των εμβολιαστικών κέντρων. Το προσωπικό που τα στελεχώνει είναι: α) νοσηλευτές κατηγορίες ΠΕ και ΤΕ, β) επισκέπτες υγείας, γ) ιατρικό προσωπικό και δ) βοηθητικό προσωπικό. Για τη στελέχωσή τους επιτρέπεται η μετακίνηση προσωπικού από δημόσιες δομές παροχής υπηρεσιών υγείας, κατά παρέκκλιση κάθε αντίθετης διάταξης με απόφαση του παραπάνω οργάνου (εδ. β παρ. 3 αρθρ. 52 του Ν. 4764/2020).
γ. Τα εμβολιαστικά κέντρα που καθορίζονται εντός δομών Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας και Τοπικών Ομάδων Υγείας λειτουργούν έξι μέρες την βδομάδα, από Δευτέρα έως και Σάββατο. Το ωράριο λειτουργίας ορίζεται σε δύο βάρδιες (πρωί απόγευμα) από τις 7πμ έως και τις 10μμ (παρ. 1 αρθρ. 32 του Ν. 4771/2021).
δ. Η αποζημίωση της απασχόλησης κατά τη μη εργάσιμη μέρα (Σάββατο) γίνεται για το ιατρικό προσωπικό σύμφωνα με τις διατάξεις των εφημεριών και για το λοιπό προσωπικό ιατρικό σύμφωνα με τις διατάξεις της υπερωριακής απασχόλησης (παρ. 3 αρθρ. 32 του Ν. 4771/2021).
ε. Ο Διοικητής της οικίας ΔΥΠΕ καταρτίζει μόνο το μηνιαίο πρόγραμμα απασχόλησης του προσωπικού του εμβολιαστικού κέντρου.
Δ] Από τη νομοθεσία, που έχει παρατεθεί αναλυτικά και την κωδικοποίησή της, προκύπτουν με σαφήνεια τα παρακάτω:
α. Ο καθορισμός των εμβολιαστικών κέντρων γίνεται με απόφαση του Υπ. Υγείας και η στελέχωσή τους με απόφαση αρμοδίου οργάνου του Υπουργείου Υγείας. Το προσωπικό που συμμετέχει στη στελέχωσή τους είναι εκείνο που περιοριστικά αναφέρεται στην παρ. 3 του αρθρ. 52 του Ν. 4764/2020 και συγκεκριμένα είναι νοσηλευτές ΤΕ και ΠΕ, επισκέπτες υγείας, ιατρικό προσωπικό και βοηθητικό προσωπικό.
β. Ο Διοικητής της ΔΥΠΕ καταρτίζει μόνο το μηνιαίο πρόγραμμα απασχόλησης του προσωπικού των εμβολιαστικών κέντρων. Η κατάρτισή του προϋποθέτει προηγουμένως να έχει εκδοθεί η σχετική απόφαση του αρμοδίου οργάνου του Υπ. Υγείας για τη στελέχωση των εμβολιαστικών κέντρων, σύμφωνα με την παρ. 3 του αρθρ. 52 του Ν. 4764/2020. Δεν παρέχεται από το νόμο στο Διοικητή της ΥΠε η αρμοδιότητα να αποφασίζει την στελέχωση των εμβολιαστικών κέντρων.
γ. Οποιαδήποτε απόφαση, οδηγία, κατεύθυνση διοικητικού οργάνου αντιβαίνει στις πιο πάνω διατάξεις, αντίκειται στο νόμο και δεν τυγχάνει εφαρμογής. Ο υπάλληλος είναι υποχρεωμένος να εκτελεί τα καθήκοντα της θέσης στην οποία έχει διοριστεί και νόμιμα υπηρετεί. Ο υπάλληλος οφείλει κατ’ επιταγή της παρ. 3 του αρθρ. 25 του Υ.Κ. να μην εκτελεί παράνομη εντολή.
Σημείωση: Από την έρευνά μας δεν εντοπίσαμε έκδοση απόφασης στελέχωσης των εμβολιαστικών κέντρων από το «αρμόδιο όργανο του Υπουργείου Υγείας», που προβλέπει η παρ. 3 του αρθρ. 52 του Ν. 4764/2020. Είναι σαφές ότι η στελέχωσή των εν λόγω κέντρων με εντολές, προφορικές ή γραπτές, οποιουδήποτε οργάνου, διαφορετικού του «αρμοδίου οργάνου του Υπουργείου Υγείας», δεν είναι νόμιμη, καθώς αντιβαίνει στο προαναφερθέν άρθρο. Ο σύλλογος να ζητήσει από τα αρμόδια διοικητικά όργανα (Διοικητές 1ης και 2ης ΥΠε) την χορήγηση της απόφασης στελέχωσης των εμβολιαστικών κέντρων από το «αρμόδιο όργανο του Υπουργείου Υγείας». Σε περίπτωση που δεν υπάρχει τέτοια απόφαση, αντιλαμβάνεστε ότι η όλη διαδικασία με την οποία πραγματοποιείται το πρόγραμμα των εμβολιασμών στις δομές της Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας προσκρούει στη νομιμότητα.
ΑΝΕΣΤΗΣ Ι. ΠΡΟΥΣΑΝΙΔΗΣ
ΔΙΚΗΓΟΡΟΣ